De tweede stad van Griekenland staat vaak in de schaduw van haar grotere broer Athene en wordt daarom snel over het hoofd gezien. Zeer onterecht!
Thessaloniki is de grootste studentenstad van het land en zelfs van de hele Balkan.
Het heeft een indrukwekkende en lange geschiedenis, waarvan nog vele imposante bouwwerken intact zijn. Maar liefst 15 monumenten staan op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Een saai openlucht museum is de stad zeker niet. Op de terrassen in de benedenstad en langs de boulevard bruist het dag en nacht. Thessaloniki is een swingende metropool in een eeuwenoud decor.
Highlights op de fiets
We gaan Thessaloniki verkennen op een typische Nederlandse wijze, op de fiets.
Met een onvervalst Limburgs accent en een grote glimlach worden we welkom geheten door Mirjam. In een klein zijstraatje vlakbij de wijk Ladadika zit ‘Lets meet in Thessaloniki’ dat fietstochten organiseert. Het kantoortje is tevens het startpunt van de tocht. Mirjam woont al 24 jaar in Thessaloniki en zal ons en een aantal andere Nederlanders al fietsend de hoogtepunten van de stad laten zien.
De Grieken zijn duidelijk geen fietsers gewend en de gele lijnen die ooit het fietspad markeerden, zijn in de loop der jaren aardig vervaagd. Veel Grieken weten niet eens dat dit een fietspad is en kuieren er gewoon overheen, maar wij zijn als Nederlanders natuurlijk wel wat gewend en slingeren als professionals om de mensen heen.
De eerste stop is de overdekte markthal Kapani waar verse vis, vlees, olijven, kleding en alles wat je nog meer kunt bedenken wordt verkocht. Mirjam is er kind aan huis en leidt ons al groetend naar de marktkooplui door de wirwar van straatjes. Daarna fietsen we langs diverse indrukwekkende bouwwerken, zoals de poort van Galerius, vernoemd naar de Romeinse keizer die deze poort speciaal voor hemzelf liet bouwen om triomfantelijk de stad binnen te komen na een succesvolle veldtocht. Een ander hoogtepunt uit de Romeinse tijd is het Forum Romanum. Midden tussen moderne hoogbouw ligt een opgraving die pas in de jaren zestig ontdekt werd. Het twee hectare grote gebied uit de 2e eeuw laat de restanten zien van zuilengalerijen, Romeinse baden en een theater dat ook gebruikt werd voor gladiatorenwedstrijden.
Uiteraard ontbreekt de Witte Toren, het symbool van de stad, niet in de tour. Dit was ooit een beruchte gevangenis, die vanwege de vele lijfstraffen de bijnaam Rode Toren kreeg. Als tegenhanger op dit bloederige verleden is de toren later wit geschilderd.
We eindigen de tour met een rit over de boulevard waar we met een lekker najaarszonnetje in ons gezicht langs de vele restaurants en barretjes fietsen. Met een heerlijk enthousiasme en vol met verhalen heeft Mirjam ons langs de hoogtepunten van Thessaloniki geleid. Het was geslaagd. Ik zou zeggen Lets meet again!
Indrukwekkende muur en Byzantijnse pareltjes
De volgende dag is het tijd om de bovenstad en de Byzantijnse kunstwerken te bezoeken, iets wat met de fiets toch wat teveel gevraagd is. De ‘Thessaloniki Tourism Organisation’ heeft een handzaam boekje uitgegeven waarin diverse thematische wandelingen door de stad zijn opgenomen. Het gidsje is te downloaden op de website van ‘Visit Greece’. Eén daarvan is de ‘UNESCO Byzantine Monuments Walk’.
Wij lopen de Byzantijnse route met een gids en beginnen de wandeling in de oude bovenstad Ano Poli, waar we gelijk worden overweldigd door de indrukwekkende stadsmuur. Grote delen van de muur staan hier nog fier overeind. Als we vanuit de Trigonion toren, waar we een 360 graden uitzicht op de stad hebben, naar de zee kijken, beseffen we pas hoe groot de stad zelfs in de Romeinse tijd al is geweest. De totale omtrek van de muur was zeven kilometer. Vanaf de toren lopen we al zigzaggend door de wijk naar beneden.
Al snel komen we tot de ontdekking dat overal in de wijk pareltjes van Byzantijnse kerken verstopt zijn. Normaliter waren we er zo voorbij gelopen. Verscholen achter een smalle doorgang of een deur bevinden zich gebedshuizen met iconen in perfecte staat. De mooiste van allemaal wordt tot het einde van de wandeling bewaard. De Hagia Sophia kerk, een kopie van het gelijknamige gebouw in Istanboel, betovert vooral vanbinnen. De inrichting is wonderschoon met monumentale iconen en muurschilderingen.
Alexander de Grote
Op een klein uur rijden van Thessaloniki ligt Vergina. Alhoewel Griekenland bezaaid is met opgravingen en musea uit de oudheid, is dit één van de meest indrukwekkende archeologische bezienswaardigheden van het land.
Als we naar de ingang lopen hebben we nog geen idee wat voor moois zich allemaal onder de grond bevindt. In de originele grafheuvel is een prachtig museum ingericht waar zowel de vader als de zoon van Alexander de Grote in kolossale graftombes begraven zijn. Alexander zelf ligt hier niet. De meest gangbare theorie is dat hij in Egypte begraven is. Dat maakt Vergina echter niet minder indrukwekkend.
Samen met onze gids voor de dag, Foteini, bezoeken we dit schitterende museum. Zij vertelt ons dat de vader van Alexander, Philippus II, de basis legde voor enorme rijk dat Alexander zou bouwen. Na de moord op zijn vader erfde hij een machtig koninkrijk en een ervaren leger. Alexander maakte daar slim gebruik van. De rijkdom van Macedonië in die tijd wordt duidelijk in het museum, waar tal van gevonden voorwerpen zoals wapens, goud en geschenken uit de graftombes zijn uitgestald. De gouden kist met daarin de stoffelijke overschoten van Philippus II, de vader van Alexander de Grote, verkeert nog in perfecte staat en staat te pronken in een vitrine.
Hoogtepunt van het museum zijn de graftombes, die door de speciale belichting en het besef dat alles onder de grond is, een mystieke sfeer oproepen.
Sunset Boulevard
We sluiten de dag af met een zonsondergang aan de boulevard. Op de kade van de oude haven verzamelt de lokale bevolking zich en geniet ze van de zon die langzaam ondergaat en de gebouwen aan de boulevard in een oranje gloed zet. Wij genieten met ze mee en laten in alle rust de indrukken van Thessaloniki op ons inwerken. Daarna begeven we ons naar Ladadika. Een absolute hotspot in de stad, waar de voormalige pakhuizen zijn omgetoverd tot een trendy gebied en waar het zowel tijdens de lunch als in de avond levendig is. De wijk is een prettige mix van lokale bevolking, studenten en toeristen.
In de Ottomaanse tijd was de Ladadika een belangrijkste bazaar en marktplaats. Ladadika betekent letterlijk ‘winkels die olie en haarproducten verkopen’.
Na de brand van 1917 kwam de wijk in verval, maar in de jaren tachtig is het gerenoveerd en trok horeca de wijk in. Nu zitten in de kleurrijke panden ontelbare restaurantjes, bars en discotheken. We hebben geen moeite een leuke taverne te vinden en sluiten na het eten de dag af in één van de vele cafés.
Na een aantal dagen kunnen we niet anders concluderen dan dat Thessaloniki een swingende metropool in een eeuwenoud decor is.